ORANG KAYA BESAR DATUK AJI MARHUM BERDIRI

Perang Naning 1832 merupakan sebuah perang yang mencerminkan sifat kepahlawanan dalam kalangan orang-orang Melayu. Selain daripada Datuk Dol Said, Perang Naning memperlihatkan ramai tokoh-tokoh pahlawan yang sanggup berjuang demi mempertahankan bangsa dan agama.

Antara nama pahlawan yang menjadi lagenda dalam masyarakat Naning terutamanya di kawasan pekan Alor Gajah adalah Orang Kaya Marhum Berdiri. Walaupun tidak terkenal seperti Allahyarham Datuk Dol Said, namun namanya sering diceritakan dalam kalangan penduduk. Orang Kaya Marhum Berdiri atau nama sebenarnya Orang Kaya Besar Datuk Aji Marhum Berdiri merupakan seorang pembesar Tiang Balai Naning dari suku Anak Melaka Paya, merupakan Penghulu Besar di kawasan Alor Gajah. Beliau mempunyai seorang anak yang bernama Orang Kaya Andika Raja Datuk Mat Sah yang merupakan Penghulu Demang di Wilayah Naning selepas perang Naning 1832.

Lagenda Orang Kaya Marhum Berdiri bermula semasa Perang Naning 1832, apabila Orang Kaya Besar Datuk Aji bermati-matian mempertahankan tanah air daripada dijajah oleh bangsa Inggeris. Menurut cerita orang-orang tua, selepas orang Inggeris mengetahui kelemahan orang orang Naning, maka ketika itu gugurlah seorang demi seorang pejuang Naning sehinggalah kubu di kawasan pekan Alor Gajah berjaya ditembusi oleh  pihak Inggeris. Melihat daripada keadaan itu, maka Datuk Aji telah bermati-matian menentang askar-askar Inggeris yang terdiri daripada askar Gujerat. Ketika inilah askar-askar dari pihak Inggeris bertalu-talu menembak Datuk Aji kerana beliau menghalang kemaraan tentera Inggeris daripada menyerang Taboh Naning.

Datuk Aji dalam mempertahankan kubunya menyebabkan askar-askar Inggeris mula menjadikannya sasaran penepangan. Tembakan demi tembakan menghujani tubuhnya, namun beliau terus melibas pedangnya sehingga patah lalu mengeluarkan kerisnya untuk terus membunuh musuh. Luka tembakan menyebabkan darah beliau keluar mencurah-curah tanpa berhenti dalam jangka masa lama, Datuk Aji tidak mempedulikan tembakan-tembakan, kerana di depan matanya ia telah terlihat Syurga Allah. Selepas lama bertarung, akhirnya Datuk Aji telah meninggal dunia dalam keadaan berdiri sambil membuka kuda-kuda silat dengan tangannya menjulang keris dan matanya kelihatan putih. Maka ketika itulah beliau telah Syahid menghadap Allah Subhanahu Wa Ta'ala dalam keadaan berdiri memperjuangkan agama dan bangsa. Setelah diperiksa, maka kematian Datuk Aji bukanlah kerana tembakan, akan tetapi disebabkan darahnya telah kering di badan. Oleh itu, berdasarkan peristiwa ini maka wujudlah bidalan orang tua-tua iaitu berjuang sehingga titisan darah yang terakhir.

Dikhabarkan daripada orang tua-tua bahawa ketika jenazahnya hendak diusung untuk dibawa pulang ke rumah, buluh yang mengusungnya patah kerana beratnya jenazah itu. Apabila diteliti oleh ahli keluarga, maka di tubuh arwah terdapat banyak peluru-peluru yang tertanam di tubuhnya sehinggakan tubuh arwah menjadi berat. Maka ketika itu ahli keluarga dan sahabat handai membantu mencungkil keluar peluru-peluru yang tertanam di tubuhnya. Selepas mengeluarkan seluruh peluru di badan maka didapati peluru itu memenuhi satu batil besar. Bayangkanlah betapa seksanya beliau menahan kesakitan daripada hujanan peluru-peluru penjajah.

Maka sekalian orang Melayu lihatlah bagaimana Datuk nenek moyang kita pertahankan tanah air dan bangsa menggunakan nyawa dan darah. Tidakkah kita mengenang jerih perit datuk nenek moyang kita yang mempertahankan agama dan bangsa?

 

Batil yang digunakan untuk menyimpan peluru dari badan Orang Kaya Besar Datuk Aji

Kredit: Kembara Tanah Biso & Waris Almarhum Orang Kaya Besar Datuk Aji

PENGHULU ATAU RAJA NANING?

Mutakhir ini, berlaku suatu polemik yang agak mengelirukan masyarakat mengenai status Datuk Naning iaitu sebagai Penghulu atau Raja di Naning.

Bagi menjawab persoalan ini marilah kita membuat sedikit sorotan sejarah mengenai status ini.

1. Dalam sebuah dokumen rasmi terbitan Istana Seri Menanti bertajuk ‘Sejarah Raja-raja Melayu dan adat istiadat Negeri Sembilan’ yang kini tersimpan rapi di Arkib Negara Malaysia (ANM) secara jelas menyatakan gelaran Datuk Naning dikenali sebagai ‘SULTAN LELA MERAH’.

2. Pada sebuah buku bertajuk ‘Sejarah Negeri Sembilan’ yang ditulis Zakiah pada tahun 2004 menyatakan bahawa Naning diperintah oleh seorang bergelar ‘Raja Naning’.

3. Dalam sebuah jurnal peribadi tulisan Gabenor Belanda pada tahun 1678 yang bernama Governor Balthasar Bort menyatakan di Naning terdapat seorang ‘RAJA’ dari keturunan Minangkabau yang sangat sakti.

4. Datuk Perpatih Nan Sebatang atau Sutan Merah Jatang Balun adalah anak kepada Ratu Indah Jeliya (Ratu Sumatera) atau Ratu Indo Chati dan cucu kepada Seri Paduka Raja Indrawarman (Raja Kerajaan Sriwijaya).

5. Sultan Muzafar Shah (Sultan Melaka) pernah menganugerahkan gelaran RAJA kepada Datuk Perpatih namun ditolak beliau.

6. Gelaran ‘Megat’ , ‘Merah’, ‘Tengku’ dan ‘Raja’ adalah hanya untuk kerabat diraja sahaja. Gelaran ini semua ada pada nama Datuk-datuk Naning yang lampau.

7. Ratu Elizeberth II (yang sekarang ini) pernah menghadap Datuk Naning pada tahun 1959 di Naning.

8. Dalam sebuah buku lama tulisan Darus Ahmad pada tahun 1957 menyatakan bahawa Datuk Naning adalah setaraf dengan Raja-raja Melayu di Tanah Melayu.

9. Dalam perlembagaan menyatakan terdapat kewujudan Raja-raja kecil seperti Tunku Besar Tampin dan salah satunya terdapat di Melaka.

10. Datuk Naning satu-satunya pembesar negeri yang boleh menganugerahkan pingat kebesaran selain Sultan dan Gabenor yang diiktiraf kerajaan pusat.

Justeru, anda boleh menilaikan sendiri siapa dan apakah status Datuk Naning.

P/S: DYAM Tunku Mahkota Johor pernah kata ada 10 Raja di Malaysia. Siapa raja ke 10 ye?

Kredit: Kembara Tanah Biso

YAM DATO' UNDANG NANING KE-21 MENGHADIRI MAJLIS HIMPUNAN PENDEKAR NEGARA

Yang Amat Mulia Dato’ Undang Wilayah Naning ke-21, Dato’ Dr. Nordin bin Abdul Jalil telah berangkat memenuhi undangan Majlis Himpunan Pendekar Negara & Sambutan Hol Muharram Gabungan Panji Ria, Dengan Kerjasama Persilat Negeri Johor 2018.

Majlis tersebut berlangsung pada 29 September 2018, di Gelanggang PSS Bima Sakti Sejagat Alam, Kampung Payamas, Tangkak, Johor.

Pada majlis tersebut juga, Yang Amat Mulia Dato’ Dr. Nordin turut menerima selempang penghargaan daripada Pertubuhan Seni Silat Warisan Hang Tuah.

SEMBAH TAHNIAH

Ucapan Setinggi-tinggi Tahniah kepada Kebawah Kaus Yang Amat Mulia Dato’ Undang Wilayah Naning Melaka ke-21, Dato’ Dr. Nordin bin Abd Jalil.

Dianugerahkan Doktor Kehormat Hak Asasi Manusia (Doutor Honoris Causa em Direitos Humanos) daripada World Oganization of Human Rights Defenders (OMDDH), pada 21 September 2018.

Selain daripada itu, pada majlis penganugerahan yang sama, Yang Amat Mulia juga turut dianugerahkan gelaran Ambassador of Peace.

PECAHAN SUKU ADAT PERPATIH NANING

Terdapat 4 suku asal yang bertanggungjawab membuka dan meneroka Wilayah Naning, iaitu:

Suku Semelenggang

Suku Tiga Batu

Suku Mungkal

Suku Anak Melaka

Setelah zaman beredar musim berganti, kini terdapat 44 pecahan suku utama di dalam Wilayah Adat Perpatih Naning:

Suku Semelenggang

1. Semelenggang Bunga Tanjung

2. Semelenggang Batu Kikir

3. Semelenggang Air Hangat

4. Semelenggang Melekek

5. Semelenggang Naning

6. Semelenggang Perut Ibu

7. Semelenggang Empat Ibu

8. Semelenggang Punggol

9. Semelenggang Pulau

Suku Tiga Batu

1. Tiga Batu Lubuk Kepong

2. Tiga Batu Batu Kemus

3. Tiga Batu Balang

4. Tiga Batu Ciniaga

5. Tiga Batu Nisan Tinggi

6. Tiga Batu Cerana Putih

7. Tiga Batu Seri Air

8. Tiga Batu Perling

9. Tiga Batu Kampung Padang

10. Tiga Batu Tanjung Balai

Suku Mungkal

1. Mungkal Kemus

2. Mungkal Perling

3. Mungkal Bidara

4. Mungkal Arongan

5. Mungkal Macap

6. Mungkal Ciniaga

7. Mungkal Kuala Ina

8. Mungkal Segamat

Suku Anak Melaka

1. Anak Melaka Paya Dalam

2. Anak Melaka Limau Purut

3. Anak Melaka Paya

4. Anak Melaka Kundang

5. Anak Melaka Sungai Buloh

6. Anak Melaka Rembau

7. Anak Melaka Kampung Bukit

Suku-suku lain yang terdapat di dalam Adat Perpatih Naning:

1. Tiga Nenek

2. Paya Kumboh

3. Batu Hampar

4. Batu Hampar Agas

5. Batu Hampar Penajis

6. Biduanda Waris

7. Biduanda Dagang

8. Biduanda Segamat

9. Biduanda Rembau

SENARAI PENGHULU NANING

Jawatan Penghulu atau Undang Naning dikatakan mula diwujudkan setelah Melaka diambil alih oleh Belanda daripada Portugis pada tahun 1641. Sejak itu, Naning dikira termasuk dalam pengaruh Belanda.

Jawatan tersebut diwujudkan atas cadangan pihak Belanda dan dipilih oleh penduduk Naning. Namun demikian, penulisan Shahba (1951) memerihalkan bahawa Naning mempunyai 11 orang penghulu sebelum YAM Dato' Megat Alam Melintang dan ini bermakna jawatan Penghulu Naning bukannya wujud pada zaman Belanda, tetapi jauh lebih lama lagi. Walaupun bergelar Penghulu, tetapi taraf Penghulu Naning boleh dianggap menyamai Raja-raja Melayu kerana pengaruh yang dimiliki Penghulu Naning adalah besar ketika zaman silam.

Justeru, di bawah merupakan nama-nama Penghulu Naning yang dicatatkan daripada pihak Belanda dan Inggeris, sehingga kini:

1. YAM Dato’ Megat Alam Melintang (1641 – 1671)

2. YAM Dato’ Megat Junjungan Limau (1671 – 1701)

3. YAM Dato’ Juara Megat (memangku Posako) (1701 – 1705)

4. YAM Dato’ Kokah @ Azahari (1705 – 1765)

5. YAM Dato’ Gahang Berbulu (1765 – 1775)

6. YAM Dato’ Selamat Idris (1775 – 1780)

7. YAM Dato’ Timba (1780 – 1786)

8. YAM Dato’ Anjak bin Dol Mat (1786 – 1799)

9. YAM Dato’ Abdul Said bin Omar @ Dol Said (1799 – 1849)

10. YAM Dato’ Idas (1849 – 1870)

11. YAM Dato’ Muhammad Salleh @ Arab (1870 – 1900)

12. YAM Dato’ Ranting bin Haji Tahir (1900 – 1901)

13. YAM Dato’ Hassan bin Sulong (1901 – 1916)

14. YAM Dato’ Omar bin Hassan (1918 – 1923)

15. YAM Dato’ Arsyad (1923 – 1931)

16. YAM Dato’ Othman bin Kering (1932 – 1940)

17. YAM Dato’ Che’ Lah bin Mohd Sah (1942 – 1949)

18. YAM Dato’ Mohd Shah bin Mohd Said (1951 – 2004)

19. YAM Dato’ Abdul Latif bin Hashim (2004 – 2012)

20. YAM Dato’ Mohd Salleh bin Md Som (2012 – 2013)

21. YAM Dato’ Nordin bin Abd Jalil (2013 – Sekarang)

YAM Dato’ Nordin bin Abd Jalil (2013 - SEKARANG)

YAM Dato’ Mohd Salleh bin Md Som (2012 - 2013)

YAM Dato’ Abdul Latif bin Hashim (2004 - 2012)

YAM Dato’ Mohd Shah bin Mohd Said (1951 - 2004)

LOMBAGO UNDANG NANING

Pembesar Waris

1. YM Dato’ Paduka Seri Lela Maharaja

2. YM Dato’ Paduka Seri Maharaja

3. YM Dato’ Paduka Seri Syahbandar

4. YM Dato’ Paduka Seri Menteri Penghulu

5. 3 orang Ibu Soko dari setiap perut

- Terdiri dari Keluarga Nan Bergajah Tunggal

- Disandang oleh kerabat terdekat Penghulu Naning

Tiang Balai

1. YM Dato’ Paduka Seri Nan Kaya @ Raja Nan Kaya  - Suku Semelenggang Naning

2. YM Dato’ Paduka Seri Angkai Besar @ Orang Kaya Besar  - Suku Anak Melaka Paya

    YM Dato’ Paduka Seri Niko @ Andika Maharaja  - Suku Anak Melaka Kundang

3. YM Dato’ Paduka Seri Mangun @ Membangun  - Suku Tiga Batu

4. YM Dato’ Paduka Seri Angkai Kecil @ Orang Kaya Kecil  - Suku Mungkal

Isi Balai

1. YM Dato’ Seri Gompo  - Suku Tiga Nenek

2. YM Dato’ Seri Maulana Garang  - Suku Semelenggang Air Hangat

3. YM Dato’ Seri Mempelas  - Suku Semelenggang Bunga Tanjung

FAKTA MENARIK MENGENAI PERANG NANING (1831-1832)

1. Pihak Mahkamah Tertinggi Inggeris di Pulau Pinang telah mengesahkan bahawa Naning merupakan sebuah negeri yang bebas merdeka daripada takhlukan Belanda.

2. Peperangan terjadi kerana Gabenor Inggeris Melaka telah termalu sendiri dengan keputusan mengisytiharkan Naning sebagai sebahagian jajahan Melaka.

3. Hikayat Abdullah (1849) menyatakan masyarakat di Melaka kecoh dengan khabar angin mengenai angkatan perang Naning ingin menyerang Melaka sehingga menimbulkan kegerunan di hati tentera Inggeris.

4. Naning terkenal dengan keperkasaan tenteranya kerana kekebalan yang dimiliki.

5. Dato' Naning Dol Said merupakan pembesar Melayu pertama yang mengisytiharkan perang dengan Inggeris

6. Jika tidak kerana pengkianatan pembesar Melayu negeri jiran maka Naning selama-lamanya tidak mampu ditembusi oleh pihak Inggeris

7. Pihak Inggeris terpaksa memberi pencen kepada Dato' Naning kerana beliau tidak boleh dibunuh walaupun terdapat beberapa kali percubaan

8. Semasa perang Naning, kebanyakan tentera Naning dibantu oleh penyengat naning (vespa tropica atau tebuan tanah) seperti mana Allah membantu Nabi Ibrahim dengan tentera nyamuk menghapuskan Raja Namrud.

9. Naning adalah sebuah negeri yang sering menjadi halangan Inggeris untuk menjajah negeri-negeri lain.

10. Perang Naning menyebabkan Inggeris kerugian sebanyak $100,000.00 (RM 40 Juta nilai sekrang) iaitu membuatkan kerajaan Inggeris Melaka berhutang selama 22 tahun dan mengalami defisit sebanyak 2,200%.

Kredit: DPSS Luqman Nulhakim Harzamar

SELAMAT TAHUN BARU 2018